Stopaj Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir elde eden kişilerin kazançlarını, gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri ve ilgili beyana karşılık belirlenen vergiyi ödemeleri zorunludur. Bazı durumlarda vergi beyanı öncesinde elde edilen gelirden kesinti yapılır. Kelime anlamı olarak ‘kesinti’ anlamına gelen ve bir vergi türü olan stopaj, elde edilen kazancın, kazancın kaynağından kesilmesi anlamına gelir. Resim olarak tanımlamak gerekirse Stopaj Vergisi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi’ne tabi bir kazanca ilişkin tutarın, ilgili kişiye ödenmesi aşamasında henüz sahibine geçmeden kesilen ve ilgili kişi adına vergi dairesine yatırılan vergi türüdür.
Stopaj Vergisi’nin Amacı Nedir?
Stopaj Vergisi’nde amaç hem hızlı ve kolay vergi tahsilatı sağlamak hem de küçük matrahların vergiden kaçırılması durumunun önüne geçmektir.
Kimler Stopaj Öder?
Stopaj Vergisi aşağıdaki listede yer alan gruplar için zorunludur:
• Personel ücretleri
• Serbest meslek ödemeleri
• Gider pusulaları
• Kar payları
• İş yeri kira ödemeleri
İşverenler çalışanlarından aldıkları mesleki hizmet karşılığında stopaj hesaplayarak, çalışanları adına vergi dairesine yatırmakla yükümlüdürler
Kira Stopajı Nedir?
Kira stopajı sadece gayrimenkulün ticari olarak kiralanması durumunda geçerlidir. Kirayı ödeyen kiracı, kira gelirini mülk sahibine vermeden önce kira stopajını ödemekle yükümlüdür.
Stopaj Vergisi Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Stopajı sabit bir tutarla ifade etmek mümkün değildir. Her ödeme türüne göre değişiklik gösteren stopaj, brüt üzerinden ve yapılan ödemenin kanunlar çerçevesinde belirlenmiş olan yüzdesiyle hesaplanır. Stopaj Vergisi, güncel vergi oranları ve brüt ücret baz alınarak hesaplanır.
Kira Stopajı Hesaplama
Kira stopajı mal sahibi tarafından değil, kiracı tarafından ödenir ancak bu gruba giren mülklerin iş yeri statüsünde olması gerekir. Mesken için kira stopajı ödenmez.
Kira stopajında uygulanan kesinti %20’dir. Bu nedenle yapılacak stopaj kesintisi, brüt kira tutarının %20’sinin ya da 1/5’inin hesaplanması yoluyla bulunabilir.
Kira sözleşmesinde brüt olarak belirtildiyse:
Brüt kira 2000 TL
2000 x 0,20 = 400 TL
Kira stopaj bedeli: 400 TL
Kalan miktar 1600 TL – Kira bedeli olarak mülk sahibine ödenir.
Kira sözleşmesinde net olarak belirtildiyse:
Brüt kira = Net kira / (1-0,2)
=1600 / (1-0,2)
Brüt kira = 2000 TL
Kira stopajı = 2000 x 0,2 = 400 TL
Stopaj hesaplaması yapabilmek için her yıl güncellenen vergi dilimi oranları ve brüt ücreti kullanılır. Örneğin ticari mülklerde kiracı tarafından ödenmesi gereken kira stopajında bu kesinti oranı %20 yani brüt kira bedelinin 1/5’idir.
Ücret Stopajı Hesaplama
Ücret stopajında yani çalışanlar adına ödenen stopaj olan gelir vergisinde kesinti oranı ise maaşa göre değişiklik gösterir. İlgili brüt ücretten SGK ve istisnalar çıkarıldıktan sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır. Yüzde 15-40 arasında değişiklik gösterir.
2022 yılı Gelir Vergisi’ne göre 32.000 TL’ye kadar (en düşük dilim) gelirler için %15, 880.000 TL’den fazla olan (en yüksek dilim) gelirler için %40 oranında vergi uygulanır.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj Vergisi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından her yılın başında belirlenen veri ödeme takvimine istinaden, belirtilen tarihlerde gerçekleştirilir. Yaptıkları anlaşmaya göre mükellefler, stopaj ödemelerini aylık ya da üç aylık periyotlar dahilinde yapabilirler. Aylık ödeme yapmak isteyen mükellefler, ödemeyi takiben ayın 26. Gününe kadar; üç aylık ödeme yapmak isteyen mükellefler ödemeleri takiben üçüncü ayın 26. Gününe kadar muhtasar beyanname ile stopaj ödemelerini gerçekleştirmelidirler. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile bildirilen vergilerin stopaj ödemesi ise mart ve temmuz aylarında iki taksitle ödenir. Kira stopaj ödemeleri her yıl mart ayında beyan edilir ve mart ve temmuz aylarında iki taksitle ödenir.
Stopaj Nasıl Ödenir?